در دفتر‏های دینی ایرانی هیچ گاه دیده نشده است که برای فروهر نشانی کشیده یا از چگونگی آن یاد شده باشد و از دوران‏های پیش از هخامنشیان نیز نشانه ای از آن در بازمانده‏های باستانی پیدا نشده است، و نخستین نشانه‏های آن از هنگام هخامنشیان پدیدار میشود. پس بایستی باورکردن که این «نشان» از آن دوران، درفرهنگ ایرانی پذیرفته شده است.

چرا گفته شده است که آن را پذیرفته ایم، زیرا که پیدایی آن از ایران زمین نبوده است و کشورهای زمان باستان با برداشت از فرهنگ‏های یکدیگر، آرام آرام آن را پدید آورده اند، و هخامنشیان که در ساختن تخت جمشید از هنرها و آیین‏های دیگران یاری جسته اند آن را از آشوریان گرفتند و چنانکه میدانیم هخامنشیان آیین‏های مردمان کشورهای شکست خورده را گرامیمیداشتند و به بت‏ها و خدایان دیگران کرنش میکردند تا آن جا که در مصر بدیدار و ستایش گاو آپیس نیز رفتند و شاید، این، از آن روی بود که مردمان شکست خورده که فرمانروایان کشور خود را از دست میدادند، دلخوش بدان باشند که با پیروزی ایرانیان کیش و آیین شان گرامیو پا برجای هست. و از همین روی است که در نگاره‏های تخت جمشید گاو بالدار آشوری و دیگر جانوران افسانه ای یا خدایان کشورهای دیگر نیز دیده میشود.

در این دو نگاره که از الواح بابل نوشته « ادوارد شی یرا » ترجمه علی اصغر حکمت برداشته شده است، خدای آشور دیده میشود که در یکی تیر و کمانی به نشانه جنگجویی و پیروزی آشوریان در دست دارد و در دیگری چهره مهر و نیرو و توانایی و پادشاهی در دست اوست که آن را از آیین مهری ایرانیان گرفته اند و خدای آشور در میان گرده خورشید پیداست و چنانکه میدانیم آشوریان « شِمِشْ » یا خورشید را خدای خویش میدانستند .

از خورشید در یشت‏ها با نام اروند اسب یا دارنده اسب تیز رو یاد شده است و آن نشانه تیز روی خورشید است و آشوریان آن را تیزپرواز میدانستند و بدان روی برای وی پر و بال کشیدند تا پرواز آن را در آسمان نشان دهند.

هخامنشیان که در ساختن تخت جمشید شکوه بیشتری میخواستند، بال‏های این نشان را کشیده تر کردند و پیکره انسان نمای آن را از میان خورشید بیرون کشیدند و آن را بدین گونه در بسیاری جای‏ها به کار بردند.

در این نگاره چنانکه دیده میشود افزون بر بال و پر، دو اندام دیگر آمده است، و این به چه روی است؟ و از کجا آمده است؟

دراین نگاره که از سومر باستان بدست آمده است دیده میشود که دو شاهین به یکدیگر پیوسته (که برخی آن را شاهین دو سر مینامند) دو خرگوش را بچنگال گرفته اند، و این نشانه پیروزی شاهین تیز پرواز بر دیگر جانداران است .

همین اندیشه در ساختن این پیکره آشوری دیده میشود که شاهین که سرِ شیر دارد، دو گوزن را بچنگال گرفته است .

همین کار، در یکی ازنگاره‏های تخت جمشید بر دست شاهینی انجام میگیرد.

رویه 4 perspolis marq

اما نگاره سومری با دو خرگوش در تخت جمشید نیز دیده میشود که در آن پاهای شاهین‏ها و بخشی از پشت خرگوشان، بهمان گونه دیده میشود. (همان، رویه 5)

و همین پاهای شاهین است که با چنگال‏های آن در نگاره سوم این گفتار به روشنی دیده میشود و کم کم در دیگر نگاره‏ها به گونه چنبره در آمد.

این بود تاریخچه پیدایی اندام‏های این نگاره اما، بازنگری دیگری نیز در دیگر کشورها بدان بایسته مینماید:

در این نگاره که از نیمه دوم هزاره سوم پیش از میلاد، از آکاد به دست آمده است و اکنون در موزه بریتانیا است، نجات خدای خورشید دیده میشود .

و در این نگاره کژدم مردان در برابر خدای آشور دیده میشوند که از هنر آشور و بابل بازمانده است و اکنون در موزه لوور است

                                .

این نگاره که از سومر به دست آمده است پیکره یکی از خدایان سومری را نشان میدهد که مرد بالداری است اما جامه و بال وی همانند دیگر خدایان است.

از رویه 92 INANA queen of heaven and earth

و در این نگاره خدای سومری را برفراز سر پادشاه پیروز میبینید.

از همان رویه 102

جای هیچگونه گمان باز نمانده است که این نگاره زاده اندیشه مردمان جهان باستان است و پس از دگرگونی‏های فراوان از راه آشور به ایران آمده است و تنها از دوران هخامنشیان است که با گستره بیشتر و پیکره ای زیباتر بکار گرفته شده است.

منبع.http://zartoshtway.blogfa.com